15 Mô Hình Kinh Doanh Hiệu Quả Phổ Biến Nhất Hiện Nay

Việc xác định mô hình kinh doanh hiệu quả là một điều vô cùng quan trọng. Điều này giúp xây dựng kế hoạch marketing và bán hàng theo hướng đúng, tăng hiệu quả và mang lại doanh thu cho doanh nghiệp. Nếu bạn đang mơ hồ và không biết áp dụng mô hình nào, hãy cùng Mento tham khảo các mô hình kinh doanh thành công nhất hiện nay!

1. Mô hình kinh doanh là gì

Mô hình kinh doanh (Business Model) là thuật ngữ trừu tượng có nhiều định nghĩa khác nhau. Nó có thể là tài liệu tổng quan để lập kế hoạch phát triển tương lai cho tổ chức hoặc công ty, hoặc là một kế hoạch tạo ra doanh thu và lợi nhuận.

Đơn giản hơn, mô hình kinh doanh là hướng đi mà chủ doanh nghiệp xác định để thực hiện loại hình kinh doanh cụ thể. Nó đóng vai trò quyết định thành công hay thất bại của doanh nghiệp.

Mô hình kinh doanh giải đáp các câu hỏi quan trọng sau:

• Đối tượng khách hàng là ai?
• Doanh nghiệp mang lại giá trị gì cho khách hàng?
• Hoạt động của doanh nghiệp diễn ra như thế nào?
• Làm thế nào để kinh doanh có lợi nhuận?

2. Những mô hình hình kinh doanh hiệu quả nhất

2.1 Mô hình bán lẻ B2B2C

Mô hình B2B2C (Business To Business To Customer) là sự hợp tác giữa hai đối tác doanh nghiệp (B2B) nhằm đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng cuối cùng (B2C). Đây là một biến thể của mô hình kinh doanh, tận dụng những ưu điểm của cả B2B và B2C.

Ví dụ: Ở Việt Nam, ứng dụng Mento đã đem lại sự hiện đại hóa cho các cửa hàng tạp hóa truyền thống. Nó giúp khắc phục nhược điểm trong việc phân phối sản phẩm từ nhà sản xuất đến chủ cửa hàng.

Bằng cách sử dụng Mento, chủ cửa hàng có thể tiếp cận hơn 4000 sản phẩm với giá tốt từ các thương hiệu uy tín, đặt hàng mọi lúc mọi nơi, có nhiều hình thức thanh toán đa dạng và giao hàng nhanh chóng. Đặc biệt, chủ cửa hàng sẽ nhận được nhiều chiết khấu và ưu đãi độc quyền từ Mento và đối tác. Nhờ đó, người tiêu dùng cuối cùng sẽ mua được sản phẩm với mức giá hợp lý nhất.

2.2 Mô hình nhượng quyền thương hiệu

Trong mô hình kinh doanh này, bên cấp quyền (franchisor) sẽ cung cấp cho bên nhận quyền (nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà bán lẻ, v.v.) giấy phép kinh doanh, tài liệu đào tạo, và các nguồn lực hỗ trợ khác.

Bên nhận quyền (franchisee) sẽ trả tiền bản quyền để sử dụng tên thương hiệu và bán sản phẩm, dịch vụ của bên cấp quyền. Ngoài ra, bên cấp quyền cũng có thể nhận được một phần trăm doanh thu dựa trên thỏa thuận giữa hai bên.

Ví dụ: Chè Chang Hi, Trung Nguyên E-Coffee, Bánh mì chả cá má Hai,…

2.3 Mô hình kinh doanh trả phí Freemium

Mô hình này kết hợp giữa dịch vụ miễn phí và dịch vụ trả phí. Dịch vụ miễn phí luôn có vai trò hấp dẫn khách hàng. Nếu doanh nghiệp biết tận dụng một cách hợp lý yếu tố này, doanh thu có thể tăng mạnh trong tương lai.

Ví dụ như Zoom, Spotify, LinkedIn, Canvas,… cung cấp cho khách hàng một sản phẩm/ứng dụng miễn phí được thiết kế tương tự như sản phẩm chính, nhưng có một số chức năng bị giới hạn. Sản phẩm miễn phí nhắm đến khách hàng tiềm năng, kích thích họ sử dụng phiên bản trả phí.

2.4 Mô hình kinh doanh đăng ký

Mô hình kinh doanh đăng ký có hai dạng chính:

• Đăng ký mua một lần và sử dụng sản phẩm trọn đời: Khách hàng chỉ cần đăng ký và mua sản phẩm một lần và sau đó được sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ suốt đời. Không cần phải đóng thêm phí hàng tháng hoặc hàng năm.
• Đăng ký mua hàng tháng/hàng năm: Khách hàng đăng ký và trả phí hàng tháng hoặc hàng năm để sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ trong khoảng thời gian đó. Họ có quyền tiếp tục sử dụng nếu tiếp tục đăng ký và thanh toán phí.

Ví dụ: Netflix, Amazon (với Prime), LinkedIn là những doanh nghiệp đã áp dụng mô hình đăng ký để kiếm tiền. Tuy nhiên, để giữ chân được khách hàng, các doanh nghiệp này cần liên tục cung cấp dịch vụ mới, sản phẩm mới hoặc nội dung thiết thực mới.

2.5 Mô hình 1 đổi 1

Mô hình này được xây dựng dựa trên sự kết hợp giữa mô hình lợi nhuận và phi lợi nhuận. Khía cạnh phi lợi nhuận là yếu tố chủ đạo kích thích khách hàng mua hàng và đó là nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Nhờ yếu tố này, công ty có thể đạt lợi nhuận và phát triển một cách ổn định.

Mô hình “Mua một – Tặng một” (One-for-One) đã được thương hiệu giày TOMS áp dụng thành công. Khách hàng mua một đôi giày, TOMS sẽ tặng một đôi giày khác cho trẻ em nghèo trên toàn thế giới. Khách hàng đã phản ứng tích cực vì không chỉ mua được đôi giày đẹp, mà còn có thể tham gia vào một hoạt động cộng đồng mang ý nghĩa.

2.6 Mô hình doanh thu ẩn

Google và Facebook là hai ví dụ cho mô hình kinh doanh ẩn với chiến lược kinh doanh tương tự nhau. Cả hai công ty cung cấp cho người dùng các ứng dụng và nền tảng miễn phí, đồng thời kiếm tiền từ dữ liệu của những người dùng này.

Facebook và Google thu thập thông tin về khách hàng dựa trên số lượt tìm kiếm, số lượt thích và các hoạt động trên nền tảng của họ. Thông tin này sau đó được sử dụng để tạo ra các giải pháp quảng cáo đích danh. Facebook và Google bán thông tin này cho các doanh nghiệp dưới dạng quảng cáo được hiển thị trên nền tảng của họ. Khi người dùng nhấp vào quảng cáo, Facebook và Google kiếm tiền từ việc này.

2.7 Mô hình máy in hộp mực (lưỡi dao cạo)

Trong mô hình kinh doanh này, có sự khác biệt về giá cả giữa một sản phẩm cơ bản (như dao cạo) được bán với giá thấp và một phần của sản phẩm (như lưỡi dao) được bán với giá cao hơn. Đây còn được gọi là mô hình kinh doanh “máy in và hộp mực”. Người dùng chỉ cần mua một lần sản phẩm chính (như máy in), nhưng cần thay thế các phụ phẩm (như hộp mực) theo chu kỳ.

Ví dụ về mô hình kinh doanh máy in và hộp mực có thể là Xbox, máy in HP, máy pha cà phê Nespresso,… Trong các ví dụ này, người dùng mua máy in hoặc thiết bị chính một lần, sau đó cần mua các hộp mực, game hoặc bình nạp cà phê để sử dụng. Việc mua các phụ phẩm này định kỳ giúp công ty kiếm lợi nhuận liên tục từ việc bán sản phẩm chính và các phụ phẩm tương ứng.

2.8 Bán hàng trực tiếp

Các sản phẩm được bán trực tiếp cho khách hàng tại các địa điểm kinh doanh ngoài trực tiếp phục vụ khách hàng.

Ví dụ: Nhà hàng, spa, quán cafe,… là các ví dụ cho mô hình kinh doanh này. Trong các ngành này, khách hàng đến trực tiếp tại các địa điểm để mua sản phẩm hoặc sử dụng dịch vụ. Các doanh nghiệp cung cấp trực tiếp sản phẩm và dịch vụ cho khách hàng trong môi trường vật lý, tạo ra trải nghiệm trực tiếp và tạo dựng mối quan hệ trực tiếp với khách hàng.

2.9 Kinh doanh Online

Trong mô hình kinh doanh này, sản phẩm được bán trực tiếp cho khách hàng tại các điểm bán hàng ngoại tuyến, nơi mà khách hàng có thể trực tiếp trải nghiệm và mua sản phẩm.

Ví dụ: Nhà hàng, spa, quán cafe,… là những ví dụ cho mô hình kinh doanh này. Trong các ngành này, khách hàng đến trực tiếp tại các địa điểm để mua sản phẩm hoặc sử dụng dịch vụ. Các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm và dịch vụ trực tiếp cho khách hàng trong một môi trường vật lý, tạo ra trải nghiệm trực tiếp và xây dựng mối quan hệ trực tiếp với khách hàng.

2.10 Mô hình kinh doanh

Ý tưởng của mô hình kinh doanh này là tạo ra sự đam mê và hứng thú đối với một sản phẩm cụ thể từ phía khách hàng. Khi doanh nghiệp đã thành công trong việc tạo niềm tin và sự hài lòng từ khách hàng với sản phẩm đó, họ sẽ tận dụng cơ hội để bán kèm các sản phẩm khác với giá trị cao hơn.

2.11 Mô hình tiếp thị liên kết Affiliate Marketing

Đây là mô hình kinh doanh liên kết, trong đó không có quảng cáo trực quan mà thay vào đó sử dụng các liên kết nhúng trong nội dung.

Giả sử bạn sở hữu một trang mạng xã hội có lượng truy cập lớn, mặc dù bạn không bán sản phẩm hoặc dịch vụ. Tuy nhiên, bạn có thể kiếm tiền bằng cách chèn các liên kết sản phẩm hoặc dịch vụ vào bài viết của mình. Khi khách hàng nhấp vào liên kết và mua sản phẩm hoặc dịch vụ đó, bạn sẽ nhận được tiền hoa hồng từ đối tác liên kết. Thu nhập hàng tháng từ tỷ lệ chuyển đổi này có thể rất đáng kể!

2.12 E-commerce: Thương mại điện tử

Mô hình này tận dụng các ưu điểm của internet, cho phép người mua và người bán kết nối và tiến hành giao dịch thông qua các cửa hàng trực tuyến. Hiện nay, ở Việt Nam cũng có một số trang thương mại điện tử thành công áp dụng mô hình này, bao gồm Tiki, Sendo, Shopee, Lazada và nhiều trang khác.

2.13 Mô hình Agency

Agency là các công ty chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn và giải pháp trong lĩnh vực marketing và truyền thông cho các đơn vị khác. Các công ty này được thành lập bởi những chuyên gia có kinh nghiệm và được đào tạo chuyên sâu, nhằm tạo ra các sản phẩm truyền thông hiệu quả.

Mô hình kinh doanh của các agency được phát triển dựa trên các ý tưởng đơn giản sau:

• Xác định và thu hút khách hàng tiềm năng.
• Tạo ra một nhóm chuyên nghiệp để quản lý và triển khai các dự án được giao.
• Mở rộng hoạt động của agency bằng cách phát triển các dự án mới.

2.14 Kinh doanh theo chuỗi cung ứng chiều dọc

Mô hình này là mô hình công ty tích hợp toàn bộ chuỗi cung ứng (sản xuất, phân phối, bán lẻ) cho sản phẩm của mình. Bằng cách tự sở hữu và quản lý các hoạt động này, công ty có khả năng kiểm soát sản xuất một cách tốt, từ đó cung cấp sản phẩm cho người dùng với giá thấp hơn và đạt được tỷ suất lợi nhuận tốt hơn.

Ví dụ cho mô hình này là các công ty như Amazon, Apple, Samsung, có sở hữu cả nhà máy sản xuất và cửa hàng bán lẻ/trực tuyến. Tương tự, các tổ hợp khách sạn cũng áp dụng mô hình này bằng việc sở hữu khách sạn kèm các dịch vụ như nhà hàng, spa, lounge,…

2.15 Mô hình xoá bỏ kênh môi giới trung gian

Việc phân phối sản phẩm từ doanh nghiệp đến cửa hàng thường gặp phải nhiều khâu trung gian, gây tốn kém chi phí và giảm lợi nhuận. Vì vậy, loại bỏ kênh môi giới trung gian trong chuỗi cung ứng và bán hàng trực tiếp cho khách hàng là một bước cần thiết, giúp tiết kiệm chi phí cho cả doanh nghiệp và khách hàng.

Chúng tôi hy vọng rằng những mô hình kinh doanh hiệu quả mà Mento đề xuất sẽ mang đến cho bạn những ý tưởng mới và sáng tạo. Nếu bạn quan tâm đến việc phát triển theo mô hình bán lẻ B2B2C, hãy tải ứng dụng Mento để tiện lợi nhập hàng với giá cực kỳ hấp dẫn và nhiều ưu đãi đặc biệt!